Helena in de Griekse mythologie

Nerk Pirtz 04-08-2023
Nerk Pirtz

HELEN IN DE GRIEKSE MYTHOLOGIE

Helena is een van de beroemdste vrouwelijke figuren uit de Griekse mythologie. Helena was de mooiste van alle stervelingen en kreeg de titel "het gezicht dat duizend schepen te water liet", omdat er een Achaeaans leger aankwam nadat zij met Paris in Troje was aangekomen.

Helena Dochter van Zeus

Het verhaal van Helena begint in Sparta, in de tijd dat koning Tyndareus er regeerde. Tyndareus was getrouwd met de mooie Leda, de dochter van Thestius.

De schoonheid van Leda trok de aandacht van Zeus, die een unieke manier bedacht om de Spartaanse koningin te verleiden. Zeus veranderde zichzelf in een prachtige zwaan en liet een adelaar achter hem aan vliegen, rechtstreeks in de schoot van Leda, een vogel in nood imiterend. In de gedaante van een zwaan parde Zeus effectief met Leda, waardoor ze zwanger werd.

Op dezelfde dag zou ook Leda met haar man naar bed gaan, en van Tyndareus zou ze ook zwanger worden.

Leda en de zwaan - Cesare da Sesto (1477-1523) - PD-art-100

Als gevolg hiervan Leda zou vier kinderen baren, Castor en Pollox, Clytemnestra en Helena; Helena en Pollox werden beschouwd als de kinderen van Zeus.

Sommigen vertellen hoe Helen niet op de normale manier geboren werd, maar uit een ei kwam.

Helen dochter van Nemesis

Een andere mogelijkheid is dat Leda gewoon de vrouw was die Helena opvoedde, want in dit geval was Leda niet het object van Zeus' verlangen, maar de godin... Nemesis .

Nemesis, die niet met Zeus naar bed wilde, veranderde zichzelf in een gans, of een zwaan, en Zeus deed hetzelfde, en zo kon Zeus toch zijn gang gaan met Nemesis. Het resultaat was dat Nemesis een ei legde, dat vervolgens onder de hoede van Leda kwam.

De eerste ontvoering van Helen

Helena is natuurlijk beroemd omdat ze door Paris werd meegenomen naar Troje, maar dit was niet de eerste ontvoering van Helena, want jaren eerder, toen Helena nog een kind was, werd ze met geweld meegenomen uit Sparta door Theseus.

Theseus en Pirithous hadden besloten dat ze vrouwen verdienden die kinderen van Zeus waren, en dus besloot Theseus Helena tot zijn vrouw te maken.

De ontvoering van Helena was een eenvoudige zaak, zonder problemen voor Theseus en Pirithous, en zo bevond Helena zich al snel in Attica.

Toen Castor en Pollox hoorden dat hun zus was ontvoerd, verzamelden ze een leger en trokken op naar het Atheense koninkrijk van Theseus.

Theseus was niet aanwezig, want hij was gevangen in de Onderwereld met Pirithous, en dus capituleerden de Atheners gewillig voor de Dioscuri .

Theseus zou zijn troon verliezen aan Menestheus, en hij zou ook zijn moeder verliezen, want Helena werd ontdekt in Aphidna, waar Theseus haar had verborgen met Aethra. Aethra werd toen een gevangene van Sparta, en de dienstmaagd van Helena voor vele jaren.

Helena weggevoerd door Theseus - Giovanni Francesco Romanelli (1610-1662) - PD-art-100

Helena van Sparta en de huwelijkskandidaten van Helena

Terug in Sparta zou Helena uiteindelijk volwassen worden en koning Tyndareus stuurde herauten door het oude Griekenland om te verkondigen dat waardige huwelijkskandidaten zich bij zijn paleis moesten melden.

De schoonheid van Helena was alom bekend en koningen en helden kwamen uit de hele oude wereld om te proberen met haar te trouwen; dit leidde echter tot een dilemma voor Tyndareus, want hoe kon een echtgenoot van Helena worden gekozen zonder de andere te beledigen? Kostgangers van Helen Bloedvergieten en onenigheid tussen enkele van de grootste krijgers van Griekenland was nu een mogelijkheid.

Het was Odysseus die met het idee van de Eed van Tyndareus kwam, een eed die elke Tovenaar van Helena zou binden om de gekozen echtgenoot van Helena te beschermen, en geen van de aanwezigen zou waarschijnlijk een eed breken, en als ze dat wel deden, dan zouden de andere Tovenaars gebonden zijn om wraak te nemen op die persoon.

Zo mocht Helen haar eigen man kiezen, en Helen zou daarom trouwen met Menelaos een man die naast Helena in het paleis van Tyndareus had gewoond, nadat hij en zijn broer Agamemnon uit Mycene waren verbannen.

Tyndareus zou daarna afstand doen van de troon van Sparta ten gunste van Menelaos, en zo werd Helena koningin van Sparta.

Het oordeel van Parijs

Alles ging goed in Sparta, maar de gebeurtenissen in de godenwereld zouden al snel een grote invloed hebben op Helena.

Drie godinnen streden om de titel van mooiste van alle godinnen; deze godinnen waren Aphrodite, godin van de Liefde en Schoonheid, Athena, de godin van de Wijsheid, en Hera, de godin van het Huwelijk, die ook de vrouw van Zeus was.

Er was een rechter aangesteld om de uiteindelijke beslissing te nemen; wat zou de Oordeel over Parijs vernoemd naar een Trojaanse prins Paris, een sterveling die bekend stond om zijn onpartijdigheid.

De drie godinnen die beoordeeld zouden worden, besloten echter niet zomaar op de onpartijdigheid van Paris te vertrouwen en boden in plaats daarvan steekpenningen aan.

Zie ook: Iobates in de Griekse Mythologie

Athena zou kennis aanbieden, Hera bood heerschappij over sterfelijke rijken en Aphrodite beloofde de hand van 's werelds mooiste vrouw.

Uiteindelijk koos Paris Aphrodite als de mooiste van de godinnen, waardoor Aphrodite zijn levenslange weldoener werd, terwijl Paris ook de vijandigheid kreeg van Hera en Athena.

Aphrodite zou haar belofte ook inlossen, en de mooiste vrouw was natuurlijk Helena.

Helen Ontvoerd of Verleid?

Paris zou als gezant van Troje naar Sparta komen, maar toen Menelaos werd weggeroepen om de begrafenis van Catreus op Kreta bij te wonen, bleef Paris alleen achter met Helena.

Sommigen vertellen over Parijs terwijl anderen vertellen dat ze werd verleid door de Trojaanse prins, mogelijk met Aphrodite die haar krachten gebruikte om ervoor te zorgen dat Helen verliefd werd op Paris.

In beide gevallen zou Helena Sparta verlaten in gezelschap van Paris, waarbij Paris zich ook zou vergrijpen aan een grote hoeveelheid Spartaanse schatten.

Helen en Paris, die nu als man en vrouw optraden, zouden hun liefde hebben geconsumeerd op het eiland Cranae in de Golf van Laconië.

Helena en Parijs - Jacques-Louis David (1748-1825) - PD-art-100
De ontvoering van Helen - Gavin Hamilton (1723-1798) - PD-art-100

Helena in Troje

Toen Menelaos de afwezigheid van Helena ontdekte, liet hij zijn broer Agamemnon, koning van Mycene, een beroep doen op de Eed van Tyndareus en koningen en helden uit heel Griekenland werden te wapen geroepen.

Een Griekse armada verzamelde zich bij Aulis en deze armada vertrok naar Troje, vandaar het idee dat Helena de vrouw was die "duizend schepen te water liet".

In Troje bracht de komst van Helena met Paris het besef dat er consequenties zouden zijn voor het Trojaanse volk, maar er werd niet gepleit voor het terugsturen van Helena, zelfs niet toen de Achaeaanse strijdkrachten bij Troje aankwamen en de teruggave van Helena en de Spartaanse schat eisten.

Dus ontstond er oorlog, en hoewel er onder de Trojaanse ouderen verschil van mening was dat het het beste zou zijn als Helena zou terugkeren, werd er geen serieuze poging ondernomen om dat te doen.

Helen bevond zich echter geïsoleerd in Troje, een vreemdeling in een vreemd land, waar ze werd gezien als de persoon die hun stad had verwoest.

Helen trouwt opnieuw

Helena had alleen Paris, hoewel er gezegd werd dat Hector en Priam vriendelijk tegen haar waren, maar uiteindelijk zou Helena er alleen voor komen te staan, want Paris zou gedood worden door Philoctetes.

Na de dood van haar "man" ontstond er onenigheid onder de Trojaanse verdedigers, niet over het teruggeven van haar aan Menelaos, maar over wie er nu met de mooie Helena moest trouwen.

Uiteindelijk werd besloten dat Deiphobus over Helenus, zou nu met Helen trouwen, en het was een huwelijk waar Helen niets over te zeggen had.

helen en de plundering van Troje

De Trojaanse oorlog liep ten einde en misschien besefte Helena de kwetsbaarheid van haar situatie, maar schrijvers uit de oudheid vertellen dat Helena een hulp was voor de belegerende Achaeërs, maar ook een hindernis.

Helena deed niets om Odysseus tegen te houden toen hij vermomd Troje binnenkwam om het palladium te stelen; het wegnemen van het palladium uit Tory was een van de voorrechten in de voorspelling van een overwinning van Achaeas.

Maar toch, toen de Houten paard Troje werd binnengetrokken, herkende Helena het voor wat het was en er werd gezegd dat Helena eromheen liep en de stemmen imiteerde van de vrouwen van de mannen die erin verborgen zaten. Sommigen hebben dit gezien als een poging om de Trojanen te helpen, terwijl anderen het zien als een poging van Helena om te laten zien hoe slim ze was.

Helena op de wallen van Troje - Gustave Moreau (1826-1898) - PD-art-100

Sommigen zeggen ook dat Helena met een fakkel zwaaide om de Achaeese vloot te laten terugkeren nadat de poorten van Troje waren geopend door degenen binnen het Houten Paard.

Zie ook: Europa in de Griekse Mythologie

Helena en Menelaos herenigd

Terwijl de Achaeïsche helden door Troje trokken, zocht Helena haar toevlucht in haar kamers, waar ze gezelschap kreeg van Deiphobus. Helena verborg echter de wapens van Deiphobus, en dus, toen Menelaos en Odysseus binnenkwamen, was Deiphobus weerloos en als gevolg daarvan stierf hij en werd verminkt door het paar; hoewel sommigen vertellen dat Helena Deiphobus de dodelijke slag toebracht,

Sommigen vertellen ook hoe Helena zelf dicht bij de dood was door toedoen van Menelaos, want de koning van Sparta was woedend over de daden van zijn vrouw, hoewel de hand van Menelaos natuurlijk werd tegengehouden voordat er verwondingen konden worden toegebracht.

Helena zou Menelaos dan vergezellen naar de Achaeïsche schepen.

Uiteindelijk zette de Achaeese vloot koers naar hun thuisland, en natuurlijk hadden veel van de Achaeese leiders hun eigen beproevingen op de terugreis. De terugkeer van Helena naar Sparta verliep echter relatief soepel, hoewel sommigen vertellen dat de reis misschien wel acht jaar duurde.

Helena van Egypte

Een minder gangbare versie van de Helena van Troje vertelt dat deze titel een verkeerde benaming is, want Helena was nooit in Troje.

Zeker, Helena verliet Sparta met Paris, maar toen het schip van Paris op weg naar huis in Egypte aan land ging, maar toen koning Proteus van Egypte ontdekte dat Paris de regels van gastvrijheid had overtreden door Menelaos' vrouw en schat mee te nemen, verbande Proteus Paris uit zijn rijk en stond hij niet toe dat Helena verder reisde naar Troje.

Daarom konden de Trojanen Helena niet opgeven toen het Achaeese leger haar opeiste, en zo werd er een zinloze oorlog uitgevochten, waarin Helena veilig was in het paleis van Proteus.

Een andere mogelijkheid is dat Helena door Zeus of Hera werd verborgen in het koninkrijk van Proteus, terwijl een wolk naar haar beeld werd gemaakt en in haar plaats naar Troje werd gestuurd.

Zo haalde Menelaos Helena terug uit Egypte, niet Troje, na het einde van de Trojaanse oorlog.

Helena en Menelaos terug in Sparta

Er werd algemeen gezegd dat Helena en Menelaos na hun terugkeer naar Sparta gelukkig waren verzoend, en het was zeker een gelukkig paleis dat Telemachus bezocht toen hij nieuws zocht over Odysseus, zijn vader.

Helena herkent Telemachus, zoon van Odysseus - Jean-Jacques Lagrenée (1739-1821) - PD-art-100

De kinderen van Helen

Nu beweren sommigen dat Iphigenia was een dochter van Helena, geboren uit de dochter van Zeus, na haar ontvoering door Theseus, die vervolgens aan Clytemnestra werd gegeven om voor te zorgen; maar meestal wordt Iphigenia de dochter van Clytemnestra genoemd door Agamemnon.

Meestal werd echter gezegd dat Helen maar één kind had, een dochter genaamd Hermelien die, hoewel beloofd aan Orestes, in plaats daarvan getrouwd was met Neoptolemus, maar als gevolg daarvan werd Neoptolemus gedood door Orestes, en zo zouden Hermione en Orestes uiteindelijk trouwen.

Sommigen vertellen ook dat Plisthenes en Nicostratus zonen waren van Helena en Menelaos, hoewel meestal wordt gezegd dat Nicostratus de zoon was van Menelaos en een slavin.

Er wordt ook wel eens gezegd dat Helena zwanger werd van Paris tijdens haar verblijf in Troje en moeder werd van Bunomu, Corythus, Aganus, Idaeus en een dochter Helena; al deze kinderen zouden al dood zijn toen Troje viel.

Het einde van Helens verhaal

Er zijn verschillende eindes aan het verhaal van Helena, eindes die door verschillende schrijvers in de oudheid zijn gegeven.

Eén versie vertelt hoe Helena de eeuwigheid zou doorbrengen in het paradijselijke gebied van het Griekse hiernamaals, in de Elysische Velden of op het Witte Eiland; maar als Helena in de Elysische Velden was, dan was ze naast haar man Menelaos, maar als ze op het Witte Eiland was, dan was ze op de een of andere manier getrouwd met Achilles.

Er is één verhaal dat gaat over de dood van Helena, en zoals in veel verhalen uit de Griekse mythologie is er geen gelukkig einde voor de koningin van Sparta.

Na de dood van Menelaos werd Helena uit haar huis verdreven door de buitenechtelijke zonen van Menelaos, Nicostratus en Megapenthes. Er waren relatief weinig plaatsen in Griekenland waar Helena veilig kon zijn, want velen gaven haar nog steeds de schuld van de Trojaanse oorlog, maar op het eiland Rhodos woonde koningin Polyxo, een vrouw die Helena als een vriendin beschouwde.

Polyxo was echter weduwe geworden tijdens de Trojaanse oorlog, want haar man, Tlepolemus, was gedood door Sarpedon In het geheim gaf Polyxo Helena de schuld van de dood van haar man. Toen Helena dus in haar paleis aankwam, stuurde Polyxo bedienden, die vermomd waren als Erinyen, Helen's kamers in en Helena werd vermoord.

Verder lezen

Nerk Pirtz

Nerk Pirtz is een gepassioneerd schrijver en onderzoeker met een diepe fascinatie voor de Griekse mythologie. Geboren en getogen in Athene, Griekenland, was de jeugd van Nerk gevuld met verhalen over goden, helden en oude legendes. Van jongs af aan was Nerk gefascineerd door de kracht en pracht van deze verhalen, en dit enthousiasme werd met de jaren sterker.Na het behalen van een graad in klassieke studies, wijdde Nerk zich aan het verkennen van de diepten van de Griekse mythologie. Hun onverzadigbare nieuwsgierigheid leidde hen op talloze zoektochten door oude teksten, archeologische vindplaatsen en historische archieven. Nerk reisde veel door Griekenland en waagde zich in afgelegen hoeken om vergeten mythen en onvertelde verhalen te ontdekken.De expertise van Nerk beperkt zich niet alleen tot het Griekse pantheon; ze hebben zich ook verdiept in de onderlinge verbanden tussen de Griekse mythologie en andere oude beschavingen. Hun grondig onderzoek en diepgaande kennis hebben hen een uniek perspectief op het onderwerp gegeven, minder bekende aspecten belicht en een nieuw licht geworpen op bekende verhalen.Als doorgewinterde schrijver wil Nerk Pirtz hun diepgaande begrip en liefde voor de Griekse mythologie delen met een wereldwijd publiek. Ze geloven dat deze oude verhalen niet louter folklore zijn, maar tijdloze verhalen die de eeuwige worstelingen, verlangens en dromen van de mensheid weerspiegelen. Via hun blog, Wiki Greek Mythology, wil Nerk de kloof overbruggentussen de oude wereld en de moderne lezer, waardoor de mythische rijken voor iedereen toegankelijk zijn.Nerk Pirtz is niet alleen een productief schrijver, maar ook een boeiende verhalenverteller. Hun verhalen zijn rijk aan details en brengen de goden, godinnen en helden levendig tot leven. Met elk artikel nodigt Nerk lezers uit op een buitengewone reis, waardoor ze zich kunnen onderdompelen in de betoverende wereld van de Griekse mythologie.De blog van Nerk Pirtz, Wiki Greek Mythology, dient als een waardevolle bron voor zowel geleerden, studenten als enthousiastelingen en biedt een uitgebreide en betrouwbare gids voor de fascinerende wereld van Griekse goden. Naast hun blog heeft Nerk ook verschillende boeken geschreven, waarin ze hun expertise en passie in gedrukte vorm delen. Of ze nu schrijven of spreken in het openbaar, Nerk blijft het publiek inspireren, onderwijzen en boeien met hun ongeëvenaarde kennis van de Griekse mythologie.