Πίνακας περιεχομένων
Ο ΑΘΆΜΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ
Ο Αθάμας ήταν το όνομα του Έλληνα μυθολογικού βασιλιά, ηγεμόνα ενός βασιλείου στη Βοιωτία και στη συνέχεια ενός στη Θεσσαλία. Η ζωή του Αθάμα όμως δεν ήταν καθολικά ευτυχισμένη και ήταν γεμάτη με πολλές τραγωδίες.
Δείτε επίσης: Οι Γοργόνες στην Ελληνική ΜυθολογίαΑθάμας Βασιλιάς του Ορχομενού
Ο Αθάμας ήταν ο γιος του Αίολος , ο βασιλιάς της Θεσσαλίας, (όχι ο Αίολος, ο βασιλιάς των ανέμων) και η σύζυγός του, Enarete Ο Αθάμας ήταν έτσι αδελφός του Κρηθέα, Salmoneus και του Σίσυφου, μεταξύ άλλων, και μια σειρά από αδελφές.
Καθένας από τους γιους του Αιόλου θα κυβερνήσει το δικό του βασίλειο, και στην περίπτωση του Αθάμα, το βασίλειό του ήταν αυτό του Ορχομενού στη Βοιωτία.
Η πρώτη σύζυγος του Αθάμα
Ο Αθάμας μνημονεύεται κυρίως για τα προβλήματά του, πολλά από τα οποία φαίνεται να οφείλονται στο γεγονός ότι ήταν τρεις φορές παντρεμένος.
Η πρώτη σύζυγος του Αθάμα ήταν η νεφελώδης νύμφη των Ωκεανιδών Νεφέλη- και από τη Νεφέλη ο Αθάμας θα γινόταν πατέρας ενός γιου, Phrixus και μια κόρη, τη Helle.
Η δεύτερη σύζυγος του ΑθάμαΟ γάμος του Αθάμα και της Νεφέλης διήρκεσε σχετικά λίγο, καθώς το μάτι του Αθάμα τραβήχτηκε από την ομορφιά της Ινώ, της κόρης του Κάδμου. Με την Ινώ, ο Αθάμας θα γινόταν πατέρας δύο ακόμη γιων, του Λέαρχου και του Μελικέρτη. |
Προβλήματα για τον Athamas
Μια ξηρασία έπληξε τη Βοιωτία και η πείνα εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, μερικοί το αποδίδουν σε μια εκδικητική Νεφέλη, ενώ άλλοι λένε ότι δεν υπήρχε ξηρασία, απλώς ήταν ένα τέχνασμα της Ινώ.
Σε κάθε περίπτωση, η ξηρασία επέτρεψε στην Ινώ να σχεδιάσει την απομάκρυνση του Φρίξου από διάδοχο του θρόνου του Αθάμα και να τοποθετήσει τους δικούς της γιους στην πρώτη θέση.
Η Ινώ δωροδοκούσε τους κήρυκες του Αθάμα, ώστε όταν επέστρεφαν από το Μαντείο των Δελφών, να διηγούνται ότι η ξηρασία μπορούσε να αρθεί μόνο με τη θυσία του Φρίξου.
Όταν ο λαός του Ορχομενού άκουσε την "αναγγελία" του μαντείου απαίτησε από τον Αθάμα να θυσιάσει τον ίδιο του το γιο. Τελικά, ο Αθάμας δεν θα χρειαζόταν να θυσιάσει τον Φρίξο, γιατί πριν γίνει η θυσία, ο Φρίξος και ο Helle πετάχτηκαν σε ασφαλές μέρος στη ράχη του Χρυσού Κριαριού- το μαγικό ζώο είχε σταλεί για να αναλάβει τη διάσωση από τη Νεφέλη.
Ακόμα και χωρίς τη θυσία, η Ινώ είχε αυτό που ήθελε, γιατί ο Φρίξος ήταν εκτός δρόμου- βρισκόταν μάλιστα πολύ μακριά, στην Κολχίδα.
Κάποιοι λένε ότι ο Αθάμας έμαθε για τη συνωμοσία της Ίνο λίγο μετά τη φυγή του Χρυσού Κριαριού, και τη σκότωσε ως αποτέλεσμα- άλλες ιστορίες όμως λένε ότι ο Αθάμας ζούσε σε άγνοια επιτρέποντας πολλές ακόμη δοκιμασίες και θλίψεις για τον βασιλιά.
Αθάμας και Διόνυσος
Ήταν περίπου την εποχή που ο Αθάμας ήταν ηγεμόνας στη Βοιωτία, όταν ο Δίας αποπλάνησε τη Σεμέλη, με αποτέλεσμα η Σεμέλη να μείνει έγκυος σε έναν γιο, τον Διόνυσο. Η παρέμβαση της Ήρας είδε τελικά τη Σεμέλη να πεθαίνει και τον Δία να πρέπει να κυοφορήσει τον Διόνυσο, με τον γιο του σπαρμένο στον μηρό του θεού.
Όταν όμως γεννήθηκε ο Διόνυσος, ο Δίας έβαλε τον Ερμή να παραδώσει το αγοράκι στην Ινώ και τον Αθάμα, γιατί η Ινώ ήταν αδελφή της Σεμέλης, αλλά οι οδηγίες ήταν ότι ο Διόνυσος έπρεπε να μεταμφιεστεί σε κορίτσι, ίσως με την ελπίδα να αποφύγει την προσοχή της Ήρας. Η τρέλα του ΑθάμαΤο τέχνασμα δεν λειτούργησε παρά μόνο για μικρό χρονικό διάστημα και η Ήρα σύντομα ανακάλυψε ότι ο Αθάμας βοηθούσε τον σύζυγό της, φροντίζοντας το νόθο παιδί του. Η Ήρα ξεσήκωσε τις Ερινύες σε δράση και από τον Κάτω Κόσμο ήρθε ο Τισιφόνης (ένας από τις Ερινύες) και πλήθος άλλων Δαιμόνων. Η τρέλα κατέβηκε στον Αθάμα και την Ινώ, και ο Αθάμας δεν έβλεπε πλέον τον γιο του Λέαρχο, αλλά ένα ελάφι που έπρεπε να κυνηγηθεί. Έτσι, ο Αθάμας σκότωσε τον Λέαρχο με ένα βέλος. Η τρέλα της Ινώ είδε τη γυναίκα του Αθάμα να αρπάζει τον άλλο της γιο, τον Μελικέρτη, και να πηδάει από την κορυφή ενός βράχου στη θάλασσα. Η πτώση της Ινώ και του Μελικέρτη συνήθως λέγεται ότι σκότωσε το ζευγάρι, αλλά κάποιοι λένε για τη μεταμόρφωση της μητέρας και του γιου, με την Ινώ να γίνεται η θεά της θάλασσας Λευκοθέα και τον Μελικέρτη να γίνεται ο Παλαιμόνας. Ο Διόνυσος όμως απέφυγε τον τραυματισμό σε όλα αυτά, γιατί ο Δίας τον πήγε μακριά για να τον φροντίσουν με ασφάλεια οι νύμφες της Ύδαιας. |
Η οικογένεια του Αθάμα επεκτάθηκε
Η τρέλα που είχε κυριεύσει τον Αθάμα θα διαλυόταν τελικά, και τώρα διαπιστώνοντας ότι δεν είχε διάδοχο στο βασίλειό του, ο Αθάμας υιοθέτησε τα εγγόνια του Κόρωνα και Χαλιάρτου, εγγόνια του Σίσυφος , και περιοχές της Βοιωτίας που ονομάστηκαν Κορώνεια και Χαλιάρτος πήραν το όνομά τους από αυτούς τους συγγενείς του Αθάμα.
Ο θυσιαστικός Αθάμας
Λέγεται από κάποιους ότι κάποια στιγμή στη ζωή του Αθάμα στη Βοιωτία, οι δικοί του άνθρωποι επιδίωξαν να θυσιάσουν τον βασιλιά στον Δία. Πιθανώς μέσω της πεποίθησης ότι ο βασιλιάς είχε σκοτώσει τον Φρίξο, αν και αυτό ήταν που επιθυμούσε ο λαός εκείνη την εποχή.
Η θυσία όμως λέγεται ότι σταμάτησε με την άφιξη του Κύτισσου στη Βοιωτία- ο Κύτισσος ήταν γιος του Φρίξου, άρα εγγονός του Αθάμα, και ήταν ο Κύτισσος που ενημέρωσε τους πάντες ότι ο Φρίξος ήταν ζωντανός.
Ο Αθάμας στην Εξορία
Ο Αθάμας όμως είχε δολοφονήσει τον γιο του Λέαρχο και γι' αυτό οι υπήκοοί του τον έστειλαν στην εξορία. Ο Αθάμας δεν είχε ιδέα για το πού θα έπρεπε να πάει, συμβουλεύτηκε ένα μαντείο και έτσι του είπαν να ζήσει στο μέρος όπου τον δέχονταν φιλόξενα τα άγρια ζώα.
Στην περιοχή της Φθιώτιδας στη Θεσσαλία, ο Αθάμας διασταύρωσε λύκους που έτρωγαν πρόβατα, αλλά ξαφνικά έφευγαν, αφήνοντας πίσω τους κρέας και κόκαλα για τον Αθάμα. Ο Αθάμας πίστεψε ότι αυτή ήταν η γη για την οποία είχε μιλήσει το μαντείο και έτσι ο Αθάμας ίδρυσε την πόλη Άλος. Μια τρίτη σύζυγος για τον ΑθάμαΟ Αθάμας θα παντρευτεί για τρίτη φορά, αυτή τη φορά με τη Θεμιστώ, κόρη του βασιλιά των Λαπιθών, του Επσέα. Αυτός ο τρίτος γάμος θα έφερνε μια σειρά από επιπλέον παιδιά, τα δίδυμα Πτώος και Προφύριον, τον Σφίγγλο, τον Ορχομενό, τον Σχοινέα, τον Ερυθρό και τον Λεύκωνα. Περισσότερη τραγωδία για τον ΑθάμαΤώρα κάποιοι λένε ότι ο Αθάμας έζησε τη ζωή του ευτυχισμένος στη Θεσσαλία με την τρίτη σύζυγό του Θεμιστώ, άλλοι συγγραφείς όμως, θα έφερναν περαιτέρω τραγωδία στη ζωή του Αθάμα. |
Για το σκοπό αυτό, λέγεται ότι ο Αθάμας ανακάλυψε ότι η δεύτερη σύζυγός του, η Ινώ, και τα παιδιά του δεν είχαν πεθάνει, και έτσι τα έφερε από τη Βοιωτία στη Θεσσαλία.
Αυτό προκάλεσε τη ζήλια της Θεμιστώς, η οποία τώρα, όπως ακριβώς η Ινώ είχε προσπαθήσει να εξοντώσει τα παιδιά της προκατόχου της, προσπάθησε να σκοτώσει τους γιους της Ινώ και του Αθάμα.
Η Θεμιστώ αποφάσισε ότι αυτή ήταν μια πράξη που θα ήταν καλύτερο να γίνει τη νύχτα, και έτσι διέταξε έναν σκλάβο να ντύσει τα δικά της παιδιά στα λευκά και εκείνα της Ίνο στα μαύρα, ώστε να μπορούν να αναγνωρίζονται στο σκοτάδι της νύχτας. Χωρίς να το γνωρίζει η Θεμιστώ, ο σκλάβος που ζήτησε να αναλάβει το έργο ήταν η Ίνο, και βλέποντας στα μάτια της Θεμιστώς μια θανάσιμη συνωμοσία αντάλλαξε τα χρωματιστά ρούχα.
Ως αποτέλεσμα, η Θεμιστώ σκότωσε τους δικούς της γιους, ενώ άφησε ζωντανούς τους γιους της Ινώ και του Αθάμα. Όταν, το πρωί, η Θεμιστώ συνειδητοποίησε ότι είχε σκοτώσει τα λάθος παιδιά, η τρίτη σύζυγος του Αθάμα αυτοκτόνησε.
Δείτε επίσης: Ο βασιλιάς Οινέα στην ελληνική μυθολογία