Efnisyfirlit
SÍRENURNIR Í GRÆKRI GOÐAFRÆÐI
Sírenurnar eru meðal frægustu persóna grískrar goðafræði, því kynni þeirra við grískar hetjur eru í raun sagnaefni. Þessar goðsagnapersónur eru auðvitað þekktar fyrir „Söng sírenanna“, laglínurnar sem myndu lokka óvarlega sjómanninn til dauða.
Sírenurnar sem sjávarguðir
Sjórinn og vatnið í heild sinni var mikilvægt fyrir Grikki til forna og allir þættir þess tengdust guðdómi. Hvað varðar hafið voru öflugir guðir eins og Póseidon og minni guðir eins og almennt gagnlegir Nereids . Sjórinn hafði að sjálfsögðu miklar hættur fyrir Forn-Grikkja líka, og þessar hættur voru líka persónugerðar, með mönnum eins og Gorgons, Graeae og Sirens bara nokkrar af þessum persónugervingum.
Sírenurnar í grískri goðafræði
Í upphafi voru sírenurnar þó ekki tengdar sjónum því þær voru upphaflega flokkaðar sem Naiads, ferskvatnsnymfur, þar sem sírenurnar voru dætur Potamoi (fljótsguðsins) Achelous . Ýmsar fornar heimildir nefna mismunandi mæður fyrir sírenurnar og sumir myndu halda því fram að sírenurnar í grískri goðafræði hafi verið fæddar af músu, annaðhvort Melpomene, Calliope eða Terpsichore, eða Gaiu, eða Sterope, dóttur Porthaon.
Þó að það ríkir óvissa um hver móðir sírenanna var, þarer líka rugl um hversu margar sírenur voru í grískri goðafræði. Það gæti hafa verið einhvers staðar á milli tvær og fimm sírenur
The Call of the Sirens - Felix Ziem (1821-1911) - PD-art-100The Names of the Sirens
Thelxiope Thelxiope Thelxiope Charming the Voice> >Thelxipea - Charming Molpe - Lag Sjá einnig: Nisus konungur í grískri goðafræðiPeisinoe – Affecting the Mind Aglaophonus – Splendid Sounding Ligeia – Clear-Toned Parthenope – Meyjarrödd |
Það mætti auðvitað halda því fram að fyrstu þrjú nöfnin á Sirens sem gefin eru vísi öll til sömu nýmfunnar. Hesiod, í Catalogues of Women , nefndi sírenurnar Aglaophonus, Molpe og Thelxinoe (eða Thelxiope), en í Bibilotheca (Pseudo-Apollodorus) voru nöfnin sem gefin voru Aglaope, Thelxipeae og Thelxipeae.
Sírenurnar og Persephone
Hlutverk sírennanna myndi þó breytast þegar Persephone hvarf. Þó, upphaflega óþekkt, ástæðan fyrir því hvers vegna Persephone var týndur var sú að Hades , gríski guð undirheimanna, hafði rænt gyðjunni, til þess að Persephone ætti að verða eiginkona hans.
Í rómantísku útgáfunni af sögunni um sírenurnar myndi Demeter í kjölfarið útvega sírenunumvængi til að þeir gætu aðstoðað hana í leitinni að Persefónu. Þannig voru sírenurnar enn fallegar nýmfur, bara með vængi sem gerðu þeim kleift að fljúga.
Aðrar útgáfur af Sirens goðsögninni hefur þó Demeter reiðast yfir þeim sem fylgdu því að Persefóna mistókst að koma í veg fyrir hvarf dóttur hennar, þannig að þegar þær umbreytast verða sírenurnar að ljótum fuglakonum.
Sírenurnar og músirnar
Sumar af fornsögunum sem vísa til sírennanna myndu halda því fram að nýmfurnar myndu í kjölfarið missa vængi sína. Sírenurnar myndu keppa við Yngri músina til að komast að því hvaða hópur grískra gyðja væri með fallegustu raddirnar og þegar músirnar sigruðu sírenurnar, myndu músirnar síðan rífa út fjaðrirnar af sírenunum.
Þessar fornu heimildir sem gáfu lýsingu á sírenunum sem voru sagðar voru líka í sömu sögu og sögur af sögupersónum. sírenu og lifði síðan, sem gerir það ómögulegt fyrir annálahöfund að gefa fyrstu hendi lýsingu á sírenu.
Ódysseifur og sírenurnar - Marie-Francois Firmin-Girard (1838-1921) - PD-art-100Island of the Sirens
Persephone var auðvitað að lokum staðsett í ríki Hades, því að hálft ár var dóttir Hades áfram. Persephone var þvívantaði ekki fylgdarmenn eða leikfélaga og því fengu Sirenurnar nýtt hlutverk. Sumar forngrískar heimildir segja frá því að Seifur hafi gefið Sirenunum eyjuna Anthemoessu sem nýtt heimili, þó að síðari rómverskir rithöfundar myndu í staðinn hafa nýmfurnar á steineyjunum þremur sem kallast Sirenum scopuli. Sjá einnig: Gyðjan Hebe í grískri goðafræðiÞað er engin endanleg staðsetning fyrir Sirenumoessa; þar sem sú fyrrnefnda er stundum sögð vera eyjan Capri eða eyjan Ischia, og sú síðarnefnda sem sögð er vera Capo Peloro, eða Sirenuse eða Gallos-eyjar. Skortur á skýrleika er ef til vill vegna lýsinganna á heimili sírenanna sem boðið var upp á í fornöld, því að einu auðkennisatriðin voru sögð vera duldir klettakletta og sögð voru nægilega fallegir klettar.<3 sjómenn drukkna sjálfum sér eða stinga skipum sínum á steina til þess að þeir gætu komist nær uppruna hins fagra söngs. |
Argonautarnir og sírenurnar
Það kemur kannski á óvart að þrátt fyrir augljósa frægð sírenanna komu þessar nýmfur aðeins fram í tveimur stórum sögum úr grískri goðafræði. Í bæði skiptin hittu frægar grískar hetjur á sírenunum, fyrst Jason, og Odysseifur gekk framhjá heimili sírenanna.
Jason er auðvitað skipstjóri Argo, og hann og hinir Argonautarnir Sírenur meðan á leitinni stendur að koma gullna reyfinu til Iolcus. Argonautinn vissi um hættuna sem stafaði af söngnum um sírenurnar, en meðal Argonautanna var Orfeus. Hinum goðsagnakennda tónlistarmanni var sagt að spila þegar Argo fór framhjá sírenunum og í raun dró þessi tónlist út Söng sírenanna.
Einn af Argonautunum heyrði samt sírenurnar syngja, og áður en hægt var að stöðva hann hafði Butes kastað sér frá Argo til að komast nær sírenunum. Áður en Butes gat drukknað hafði gyðjan Afródíta bjargað honum og flutt hann til Sikileyjar, þar sem Butes varð elskhugi gyðjunnar og faðir eins af sonum hennar, Eryx.
Sírenurnar - Edward Burne-Jones (1833-1898) - PD-art-100Odysseus og sírenurnar
Odysseifur þyrfti líka að sigla framhjá heimili sírennanna þegar hann, og þeir sem lifðu aftur frá Troy2>, og reyndu afturlifandi ferð sína frá Troy2>. ce hafði þegar varað elskhuga hennar Odysseif við því að hann gæti sniðgengið hættuna af sírenunum, og svo þegar skipið nálgaðist eyjuna sírenurnar, lét Ódysseifur menn sína loka eyrum sínum með vaxi. |
Odyssey lét síðan binda sig við aðalskipið svo hann gæti bundið sig við aðalskipið; Ódysseifur sagði þó mönnum sínum að sleppa honum ekki úr böndunum fyrr en þeir væru komnir vel fráhættu. Þannig komst skip Ódysseifs framhjá hættunni sem stafar af sírenunum.
Odysseus and the Sirens - John William Waterhouse (1849-1917) - PD-art-100The Death of the Sirens?
Algenga útgáfan af Siren goðsögninni hefur sírenurnar framið sjálfsmorð eftir að Odysseus hafði farið framhjá; þetta var vegna spádóms sem sagði að ef einhver heyrði söng sírenanna og lifði, þá myndu sírenurnar farast í staðinn.
Þetta þó hunsar þá staðreynd að Butes hafði þegar heyrt söng sírenanna og lifði af kynslóð áður en Ódysseifur hitti sírenurnar. Þannig hafa nokkrir rithöfundar sírenurnar lifað áfram eftir fundinn við Ódysseif, og raunar í einni sögunni hefna þeir jafnvel grísku hetjunni, því að Telemakkos, sonur Ódysseifs, var sagður hafa verið drepinn af nýmfunum þegar þeir komust að því hver faðir hans var.
<19 5> |