Πίνακας περιεχομένων
Ο ΘΕΌΣ ΘΑΝΆΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ
Ο θάνατος και η μεταθανάτια ζωή ήταν σημαντικά θέματα στην ελληνική μυθολογία, και επομένως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ένας ισχυρός θεός, ο Άδης, είχε την κυριαρχία του Κάτω Κόσμου και της ίδιας της μεταθανάτιας ζωής.
Υπήρχαν πολλοί άλλοι Έλληνες θεοί και θεές που συνδέονταν με τη μετά θάνατον ζωή, και ακόμη και ο ίδιος ο θάνατος προσωποποιήθηκε με τη μορφή του Θάνατου, του Έλληνα θεού του θανάτου.
Thanatos Son of Nyx
Ο Θάνατος ήταν ο γιος της Νυξ, της ελληνικής αρχέγονης θεάς της Νύχτας, με τον πατέρα του Θάνατου να ονομάζεται μερικές φορές ως Έρεβος , ο Έλληνας θεός του Σκότους.
Η Νυξ και ο Έρεβος ήταν αναμενόμενα γονείς πολλών "σκοτεινών" θεοτήτων, και ως γνωστόν ο Θάνατος είχε έναν δίδυμο αδελφό με τη μορφή του Ύπνου, του Έλληνα θεού του Ύπνου. Άλλα αδέλφια όμως ήταν και οι Μοίραϊ, οι Μοίρες, οι Κέρες, οι Μοίρες του Θανάτου, η Νέμεσις, η Εκδίκηση, ο Γέρας, το Γήρας, και η Έρις, η Αγωνία.
Ο ύπνος και ο ετεροθαλής αδελφός του Θάνατος - John William Waterhouse (1849-1917) - PD-art-100 Thanatos Θεός του θανάτου
Ο Θάνατος είχε έναν ρόλο Ψυχοπομπής στην ελληνική μυθολογία, συλλέγοντας το πνεύμα του νεκρού με τις αδελφές του, τις Μοίρες, που είχαν αποφασίσει ότι η ζωή του ατόμου είχε φτάσει στο τέλος της. Ο Θάνατος θα φρόντιζε τότε να μεταφέρει με ασφάλεια το πνεύμα του θανόντος θνητού στον Κάτω Κόσμο και στην όχθη του Αχέροντα. Εκεί το πνεύμα θα μπορούσε να περάσει πάνω στο σκάφος του Χάροντας , εφόσον το άτομο είχε ταφεί με τις σωστές ταφικές τελετουργίες. |
Ενώ ήταν γνωστός ως ο Έλληνας θεός του θανάτου, ο Θάνατος συνδέθηκε ιδιαίτερα με τον ειρηνικό θάνατο, ενώ όσοι υπέφεραν από βίαιο θάνατο ήταν πιο πιθανό να βρεθούν στην παρέα των Keres, των Death Fates και των Hounds of Hades.
Στην Αρχαία Ελλάδα, ο Θάνατος απεικονιζόταν συχνά ως ένας ηλικιωμένος άνδρας με φτερά, με ένα σπαθί στο χέρι του ή στη θήκη του. Είναι επομένως προφανές γιατί ο Θάνατος σήμερα συνδέεται συχνά με τον Χάρο της πιο σύγχρονης μυθολογίας.
Ο Θάνατος στην Ελληνική Μυθολογία
Ο Θάνατος ήταν ένας θεός που αναφέρεται συχνά στην ελληνική μυθολογία, αλλά ο θεός του θανάτου συνδέεται ιδιαίτερα με τρεις βασικές ιστορίες.
Ο Θάνατος και ο ΣίσυφοςΑναμφισβήτητα η πιο διάσημη ελληνική μυθολογική ιστορία με πρωταγωνιστή τον Θάνατο είναι αυτή του Θάνατου και του Σίσυφου. Δείτε επίσης: Αρχαίο Ελληνικό ΠάνθεονΟ Σίσυφος ήταν ο βασιλιάς της Κορίνθου, αλλά είχε εξοργίσει πολύ τον Δία, γιατί ο Σίσυφος συνήθιζε να αποκαλύπτει τα μυστικά του θεού στους συνανθρώπους του. Τελικά ο Δίας κουράστηκε από τον Σίσυφο και αποφάσισε ότι έπρεπε να τιμωρηθεί, και ο Θάνατος στάλθηκε να μεταφέρει τον Σίσυφο αλυσοδεμένο στον Κάτω Κόσμο. Σίσυφος ήταν έξυπνος όμως, και έτσι όταν ο Θάνατος ήρθε να τον μαζέψει, ο Σίσυφος ξεγέλασε τον Θάνατο. Ο Σίσυφος ζήτησε από τον Θάνατο να του δείξει πώς λειτουργούν οι αλυσίδες, και όταν ο Θάνατος φόρεσε τις αλυσίδες στον εαυτό του, ο θεός του θανάτου παγιδεύτηκε, και φυσικά ο Σίσυφος αρνήθηκε να τον απελευθερώσει. Με τον Θάνατο αλυσοδεμένο, ο Θάνατος δεν ερχόταν από κανέναν και ο Άδης διαπίστωσε ότι δεν έφταναν νέοι κάτοικοι στο βασίλειό του και ο Άρης παρατηρούσε μάχες όπου δεν πέθαινε κανείς. Ο ίδιος ο Άρης πήγε στην Κόρινθο για να απελευθερώσει τον Θάνατο και στην πορεία σκοτώθηκε ο Σίσυφος. Ο Σίσυφος είχε προβλέψει ακριβώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο και είχε προειδοποιήσει εκ των προτέρων τη γυναίκα του να μην αναλάβει τις τελετές που αναμένονταν από ένα σώμα σεΑρχαία Ελλάδα. Δείτε επίσης: Οι Σειρήνες στην ελληνική μυθολογία |
Στον Κάτω Κόσμο ο Σίσυφος ήταν στα καλύτερά του και κατάφερε να πείσει την Περσεφόνη ότι έπρεπε να επιστρέψει στον επιφανειακό κόσμο για να μπορέσει να μαλώσει τη γυναίκα του που δεν τον είχε θάψει σωστά- και η Περσεφόνη συμφώνησε με το αίτημα.
Επιστρέφοντας στην επιφάνεια, ο Σίσυφος δεν είχε φυσικά καμία πρόθεση να επιστρέψει, και έτσι στάλθηκε και πάλι ένας θεός για να τον ανακτήσει, αν και αυτή τη φορά, αντί για τον Θάνατο, στάλθηκε ο Ερμής, και σύντομα ο Σίσυφος ξεκίνησε την αιώνια τιμωρία του.
Ο Θάνατος και ο Ηρακλής
Ο Σίσυφος είχε δείξει ότι ήταν δυνατό να ξεγελάσει κανείς τον Θανάτο, και ο Ηρακλής έδειξε ότι ο θεός του θανάτου μπορούσε επίσης να ξεπεραστεί. Ο βασιλιάς Άδμητος είχε κάποτε φιλοξενήσει τόσο τον Απόλλωνα όσο και τον Ηρακλή σε διαφορετικές περιπτώσεις. Ο Απόλλωνας, ως αποτέλεσμα, είχε πείσει τις Μοίρες ότι Admetus θα μπορούσε να αποφύγει το θάνατο αν κάποιος προσφερόταν να πεθάνει στη θέση του. |
Όταν ο Θάνατος ήρθε για τον Άδμητο την προκαθορισμένη ώρα, ο βασιλιάς περίμενε να προσφερθεί εθελοντικά ένας από τους ηλικιωμένους γονείς του, αλλά όταν κανείς από τους δύο δεν το έκανε, προσφέρθηκε η Άλκηστις, η σύζυγος του Άδμητου. Ο Άδμητος αμέσως μετάνιωσε για τη συμφωνία που έκανε ο Απόλλωνας, γιατί δεν ήθελε να ζήσει χωρίς τη γυναίκα του. Ο Ηρακλής όμως ήταν έτοιμος να βοηθήσει.
Ο Ηρακλής μπήκε στο μαυσωλείο της Άλκηστης και εκεί συνάντησε τον Θάνατο. Ο ημίθεος θα πάλευε με τον θεό και τελικά ο Ηρακλής νίκησε τον Θάνατο, αναγκάζοντας τον Θάνατο να απελευθερώσει την Άλκηστη- έτσι, ο Άδεμτος και η Άλκηστις μπόρεσαν να ζήσουν μαζί για λίγο ακόμα.
Ο Ηρακλής παλεύει με τον θάνατο για να σώσει την Άλκηστη - Frederic Leighton (1830-1896) - PD-art-100 Θάνατος και ΣαρπηδόναςΟ Θάνατος όμως απεικονίζεται πιο συχνά για ένα γεγονός που συνέβη στον Τρωικό Πόλεμο, γιατί κατά τη διάρκεια των μαχών Sarpedon , γιος του Δία, σκοτώθηκε υπερασπιζόμενος την Τροία. Ο Δίας ήταν τόσο αναστατωμένος για το θάνατο του γιου του που έστειλε τον Θάνατο και τον Ύπνο στο πεδίο της μάχης για να ανακτήσουν το σώμα και στη συνέχεια να το μεταφέρουν πίσω στην πατρίδα του Σαρπηδόνα, τη Λυκία. |  Ο ύπνος και ο θάνατος μεταφέρουν τον Σαρπηδόνα της Λυκίας Johann Heinrich Füssli (1741-1825) - PD-art-100 |