Πίνακας περιεχομένων
ΟΙ ΕΡΙΝΎΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ
Οι Ερινύες είναι τρεις δευτερεύουσες θεές του ελληνικού πανθέου, οι οποίες εμφανίζονται σε ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας, ως εκδικητικά πνεύματα, τιμωρώντας όσους έχουν διαπράξει εγκλήματα κατά της φυσικής τάξης, και ιδίως εγκλήματα των παιδιών κατά των γονέων τους.
Δείτε επίσης: Η ιστορία του Σαρπηδόνα στην ελληνική μυθολογίαΓέννηση των Ερινύων
Οι Ερινύες ήταν πρώιμες θεές που προϋπήρχαν της εποχής του Δία και των άλλων Ολυμπίων.
Οι Ερινύες γεννήθηκαν ως αποτέλεσμα ενός εγκλήματος- εξ ου και η στενή σχέση τους με τα οικογενειακά εγκλήματα, διότι οι τρεις αδελφές γεννήθηκαν όταν το αίμα των Ουρανός έπεσε στη Γαία, αφού ο Ουρανός είχε ευνουχιστεί από τον ίδιο του τον γιο, τον Κρόνο.
Ο χρόνος και ο τρόπος γέννησης των Ερινύων τις καθιστά αδελφές με τις Γίγαντες, τις Μελίες και την Αφροδίτη.
Μια λιγότερο συνηθισμένη καταγωγή για τις Ερινύες, δίνεται, από ορισμένους συγγραφείς, ως Νυξ, η ελληνική θεά της Νύχτας, Nyx μητέρα πολλών από τις "σκοτεινές" θεότητες της ελληνικής μυθολογίας.
Ονόματα των ΕρινύωνΣήμερα, είναι σύνηθες να υποστηρίζεται ότι υπήρχαν τρεις Ερινύες, που ονομάζονταν Αλεκτώ, η αδιάκοπη, Μεγαίρα, η μνησίκακη, και Τισιφόνη, η εκδικητής- αν και τα ονόματα και οι αριθμοί προέρχονται από το έργο του Βιργιλίου, με πολλούς άλλους συγγραφείς, που δεν δίνουν ονόματα ή αριθμούς Ερινύων. Δείτε επίσης: Η Κιλικιανή Θήβα στην ελληνική μυθολογίαΥπάρχει η πιθανότητα οι άνθρωποι να πίστευαν ότι αν οι άνθρωποι μιλούσαν για τις Ερινύες, τότε η προσοχή των θεών θα μπορούσε να στραφεί προς αυτούς. Ο Βιργίλιος ήταν βέβαια συγγραφέας της ρωμαϊκής περιόδου της αρχαιότητας και στη ρωμαϊκή μυθολογία οι Ερινύες ήταν γνωστές ως Ερινύες, ένα όνομα που σήμερα είναι πιο αναγνωρίσιμο από αυτό των Ερινύων. Περιγραφή των ΕρινύωνΟι Ερινύες θεωρούνταν τερατώδεις γερόντισσες, δυσοίωνες γυναίκες ντυμένες στα μαύρα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τα χαρακτηριστικά αυτά, ανάλογα με τον συγγραφέα, μπορούσαν να περιλαμβάνουν μεγάλα φτερά και σώματα γύρω από τα οποία περιφέρονταν δηλητηριώδη φίδια. Οι Ερινύες είχαν επίσης στην κατοχή τους εργαλεία βασανισμού και βασανιστηρίων, με συνηθισμένα συνοδευτικά τα μαστίγια. |
Ο ρόλος των Ερινύων
Οι Ερινύες ήταν θεές της τιμωρίας, που έφερναν ενώπιον της δικαιοσύνης όσους διέπρατταν εγκλήματα κατά της φυσικής τάξης του σύμπαντος.
Ως αποτέλεσμα, οι Ερινύες συνδέονται συνήθως με την εκδίκηση όσων έχουν διαπράξει εγκλήματα κατά μελών της οικογένειας, είτε πρόκειται για μητροκτονία, πατροκτονία, γυναικοκτονία ή αδελφοκτονία- και πάλι, λόγω του τρόπου γέννησής τους, οι Ερινύες συνήθως αναδεικνύονται όταν διαπράττονται εγκλήματα κατά των γονέων.
Επιπλέον, οι Ερινύες καλούνταν όταν παραβιάζονταν οι όρκοι ή όταν προσβάλλονταν οι θεότητες του ελληνικού πανθέου.
Οι Ερινύες θεωρούνταν κάτοικοι του Κάτω Κόσμου και αυτό τους έδινε και έναν επιπλέον ρόλο στην ελληνική μυθολογία, με τις Ερινύες να καθαρίζουν τις αμαρτίες όσων κρίνονταν άξιοι από τον Τρεις κριτές του Κάτω Κόσμου , αλλά και μεταφέροντας στα Τάρταρα τα άτομα εκείνα που ήταν καταδικασμένα να τιμωρηθούν. Στα Τάρταρα, οι Ερινύες θα γίνονταν τόσο οι δεσμοφύλακες όσο και οι βασανιστές των κατοίκων.
Οι δράσεις των Ερινύων
Όταν οι Ερινύες καλούνταν να εγκαταλείψουν τον Κάτω Κόσμο και να εισέλθουν στη σφαίρα των ανθρώπων, η εκδίκηση που επιφέρονταν σε άτομα συχνά έπαιρνε τη μορφή τρέλας ή ασθένειας- με τις Ερινύες να καταδιώκουν το άτομο αυτό χωρίς ανάπαυση. Οι Ερινύες μπορούσαν επίσης να τιμωρήσουν ολόκληρο τον πληθυσμό προκαλώντας πείνα και ασθένειες, όπως συνέβη με τη χώρα των Θηβών μετά τα εγκλήματα του Οιδίποδα.
Ήταν όμως επίσης δυνατό σε σπάνιες περιπτώσεις να εξευμενίσουν τις Ερινύες, καθώς ο Ηρακλής, αφού σκότωσε τη γυναίκα και τα παιδιά του, καθαρίστηκε από το έγκλημά του, αλλά στη συνέχεια έπρεπε να αναλάβει πρόσθετη μετάνοια, μετάνοια που είχε τη μορφή της δουλείας σε Βασιλιάς Ευρυσθέας .
Ορέστης και Ερινύες
Η πιο γνωστή ιστορία της ελληνικής μυθολογίας για τις Ερινύες είναι η ιστορία της συνάντησης του Ορέστη με τις θεές της ανταπόδοσης, μια ιστορία που διηγείται λεπτομερώς στην Ορέστεια του Αισχύλου. Ο Ορέστης ήταν γιος του βασιλιά Αγαμέμνονα των Μυκηνών και της συζύγου του Κλυταιμνήστρας. Με τον Αγαμέμνονα να απουσιάζει κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, Κλυταιμνήστρα πήρε εραστή, με τη μορφή του Αίγισθου, και μετά την επιστροφή του Αγαμέμνονα από την Τροία, η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος σκότωσαν τον Μυκηναίο βασιλιά. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Ορέστης παίρνει εκδίκηση για το θάνατο του πατέρα του, πιθανώς κατόπιν οδηγιών του Απόλλωνα, και σκοτώνει τη μητέρα του και τον Αίγισθο. Η αποθανών Κλυταιμνήστρα καλεί τις Ερινύες να την εκδικηθούν και να φέρουν την τιμωρία στο γιο της. Οι Ερινύες αναχωρούν από τον Κάτω Κόσμο, καταδιώκουν και βασανίζουν τον Ορέστη καθώς ταξιδεύει από τους Δελφούς στην Αθήνα, καθώς ο Ορέστης χρειάζεται τώρα τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς. Η Αθηνά λέει στον Ορέστη να ζητήσει δίκη για το έγκλημά του και να αποφασίσει αν ο φόνος ενός πατέρα ή μιας μητέρας ήταν το μεγαλύτερο έγκλημα. Στη δίκη, οι Ερινύες ήταν η πολιτική αγωγή, ενώ ο Απόλλωνας ενήργησε για την υπεράσπιση, ενώ οι ένορκοι αποτελούνταν από Αθηναίους. Η απόφαση των ενόρκων ήταν αδιέξοδη, με τη νικώσα ψήφο της Αθηνάς, και ο Ορέστης αθωώνεται. |
Οι Ερινύες όμως απειλούν τώρα να φέρουν λιμό στην Αθήνα, αλλά η Αθηνά κατευνάζει τις άλλες θεές, και από τότε οι Ερινύες λατρεύονται από τους πολίτες της Αθήνας. Παράλληλα με τη δωροδοκία αυτή, η Αθηνά απειλεί επίσης τις Ερινύες με βία αν δεν συμφωνήσουν.
Ορέστης καταδιωκόμενος από τις Ερινύες - Carl Rahl (1812-1865) - PD-art-100