Πίνακας περιεχομένων
Ο ΠΕΝΘΈΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ
Ο Πενθέας ήταν βασιλιάς της Θήβας στην ελληνική μυθολογία, εγγονός του Κάδμου, ο Πενθέας θεωρήθηκε αλαζόνας βασιλιάς και τελικά πλήρωσε το τίμημα επειδή αρνήθηκε τη θεότητα του θεού Διόνυσου.
Ο Πενθέας και ο οίκος του Κάδμου
Ο Πενθέας ήταν γιος του Εχίωνα, του αρχηγού των Σπαρτιατών, και της Αγαύης, κόρης του Κάδμου και της Αρμονίας. Κάδμος Ο Πενθέας είχε επίσης μια αδελφή, την Ήπειρο.
Με την ιστορία του Πενθέα είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την οικογενειακή γραμμή του Κάδμου.
Ο Κάδμος και η Αρμονία απέκτησαν τέσσερις κόρες, την Αγαύη, την Αυλωνόη, την Ινώ και τη Σεμέλη, και δύο γιους, τον Πολύδωρο και τον Ιλλύριο (αν και ο Ιλλύριος γεννήθηκε μετά την ιστορία του Πενθέα).
Η Αγαύη θα γινόταν μητέρα του Πενθέα, η Αγωνόη μητέρα του Ακταίον , η Ινώ έγινε σύζυγος του Αθάμα, και η Σεμέλη, το σημαντικότερο, έγινε ερωμένη του Δία και μητέρα του Διονύσου.
Ο Πενθέας γίνεται βασιλιάς
Όταν ο Κάδμος ήταν σε προχωρημένη ηλικία, παραιτήθηκε από το θρόνο της Κάδμειας, όπως ήταν τότε γνωστή η Θήβα, και ο Πενθέας επιλέχθηκε να τον διαδεχθεί. Τώρα, όσον αφορά το γιατί ο Πενθέας, ο εγγονός του Κάδμου, επιλέχθηκε αντί του Polydorus , ο γιος του Κάδμου, δεν είναι απολύτως σαφές, ίσως ο Πολύδωρος δεν ήταν ακόμη ενήλικος, ή ίσως απλά ο Πενθέας είχε μεγαλύτερη εύνοια από τον Κάδμο. |
Ο Πενθέας αμφισβητεί τη θεότητα του Διονύσου
Όταν ο Πενθέας ήταν βασιλιάς, ο Διόνυσος επέστρεψε από τα ταξίδια του σε όλη την Ασία, και επειδή η Θήβα ήταν η πόλη της μητέρας του, ο Διόνυσος αποφάσισε να ευλογήσει τη Θήβα, εισάγοντας την αμπελουργία, και στη συνέχεια να μυήσει τον πληθυσμό της Θήβας στις ιερές τελετές του.
Πριν ο Διόνυσος έρθει στη Θήβα όμως, οι θείες του είχαν διαδώσει μια ιστορία ότι ο Διόνυσος ήταν απλώς ένας γιος που γεννήθηκε στη Σεμέλη από έναν κοινό θνητό, και μάλιστα ένας γιος που γεννήθηκε εκτός γάμου.
Έτσι, κατά την άφιξή του στη Θήβα, αποφάσισε να τιμωρήσει τις θείες του, και άλλες γυναίκες της Θήβας, έτσι μεταμόρφωσε τις γυναίκες σε κατάσταση παροξυσμού, οπότε οι γυναίκες εγκατέλειψαν τα σπίτια τους, και εγκαταστάθηκαν στο όρος Κιθαιρώνα. Ο Διόνυσος αποφάσισε ότι η μεταμόρφωση δεν θα αρθεί μέχρι να αναγνωρίσουν τη θεότητά του.
Ο Πενθέας φαινομενικά πίστευε στα λόγια της μητέρας του και των θείων του πριν από τη μεταμόρφωσή τους σε Μαινάδες και πίστευε ότι ο ξάδελφός του, ο Διόνυσος, ήταν ένας θνητός άνδρας, και μάλιστα ένας θνητός άνδρας που ασκούσε διεφθαρμένη επιρροή σε όλες τις γυναίκες της Θήβας.
Υπήρχαν κάποιοι στη Θήβα που προσπάθησαν να πείσουν τον Πενθέα ότι έκανε λάθος, όπως ο Κάδμος, και ο μάντης Τειρεσίας , αλλά ο Πενθέας αρνήθηκε να ακούσει τη σοφία τους.
Δείτε επίσης: Ο βασιλιάς Τεύκρος στην Ελληνική Μυθολογία
Ο Πενθέας και οι ακόλουθοι του Διονύσου - Luigi Ademollo, (1764-1849) - εικονογράφηση από τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, Φλωρεντία, 1832 - PD-art-100 Ο Πενθέας φυλακίζει τον Διόνυσο και τις Μαινάδες
Εκτός από την άρνηση της θεϊκότητας του Διονύσου, ο Πενθέας άρχισε επίσης να ασκεί πιέσεις κατά των οπαδών του θεού, συλλαμβάνοντας όσους θεωρούνταν οπαδοί του.
Έτσι, οι βασιλικοί φρουροί συνέλαβαν τον Διόνυσο, θεωρώντας τον απλώς οπαδό και όχι θεό, και ενοχλημένος από την εμφάνισή του, ο Πενθέας έβαλε τον Διόνυσο να αλυσοδέσει και να τον ρίξει στη φυλακή.
Καμία θνητή χειροποίητη αλυσίδα δεν μπορούσε να κρατήσει έναν θεό, όμως, και ο Διόνυσος απελευθερώθηκε από τη φυλάκισή του, και στη συνέχεια ο Έλληνας θεός του κρασιού ισοπέδωσε το παλάτι του Πενθέα.
Ο Πενθέας είχε και άλλα προβλήματα, καθώς οι ένοπλοι φρουροί που είχαν σταλεί για να συλλάβουν τις Μαινάδες, τις γυναίκες οπαδούς του Διονύσου, νικήθηκαν από τις γυναίκες. Οι Μαινάδες, που διέθεταν τεράστια δύναμη, ξερίζωναν άκρα από τους φρουρούς.
Οι Μαινάδες - John Collier (1850-1934) - PD-art-100 Η εκδίκηση του Διονύσου και ο θάνατος του Πενθέα
Έχοντας ισοπεδώσει το παλάτι του Πενθέα, ο Διόνυσος σχεδίαζε τώρα περαιτέρω τιμωρία για τον ξάδελφό του και έτσι ο Πενθέας, ο οποίος είχε ενδιαφερθεί για το πώς οι Μαινάδες νικούσαν τους άνδρες του, παρασύρθηκε να κατασκοπεύσει τις δραστηριότητες των Μαινάδων. Ο Διόνυσος, ο οποίος ήταν μεταμφιεσμένος σε ιερέα, έπεισε τον Πενθέα να πάει σε δάσος στο όρος Κιθαιρώνα, αλλά προειδοποίησε τον βασιλιά της Θήβας ότι έπρεπε να μεταμφιεστεί σε γυναίκα, αλλιώς θα τον σκότωναν αμέσως. Δείτε επίσης: Η Χίμαιρα στην Ελληνική ΜυθολογίαΣτη συνέχεια ο Πενθέας σκαρφάλωσε σε ένα δέντρο για να δει καλύτερα τις Μαινάδες, αλλά η παρουσία του αποκαλύφθηκε στις γυναίκες οπαδούς του Διονύσου από τον θεό. Η Αγαύη, η μητέρα του Πενθέα, που βρισκόταν ακόμα σε κατάσταση παροξυσμού, δεν είδε τον γιο της στο δέντρο αλλά ένα άγριο ζώο και μαζί με τις αδελφές της έσυραν τον Πενθέα από την κρυψώνα του. Η μητέρα του Πενθέα και οι θείες του έσκισαν τότε το ένα άκρο από το άλλο και η Αγαύη τοποθέτησε μάλιστα το κεφάλι του γιου της σε μια αιχμή, πιστεύοντας ότι ήταν κεφάλι λιονταριού. Τότε ο Διόνυσος προκάλεσε την τρέλα της φρενίτιδας να εγκαταλείψει την Αγαύη και τις αδελφές της και αυτές συνειδητοποίησαν ότι είχαν σκοτώσει τον Πενθέα. Όταν οι κόρες του Κάδμου επέστρεψαν στη Θήβα, αμέσως εκδιώχθηκαν για τα εγκλήματα της βασιλοκτονίας και της δολοφονίας του ίδιου τους του μέλους της οικογένειας. |
Ο θάνατος του Πενθέα - Luigi Ademollo, (1764-1849) - εικονογράφηση από τις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, Φλωρεντία, 1832 - PD-art-100 Ο Πολύδωρος γίνεται βασιλιάς της Θήβας
Το σώμα του Πενθέα, ή τα υπολείμματά του, έφυγε στη συνέχεια από τη Θήβα, διότι το μετέφερε η αδελφή του, η Ήπειρος, όταν έφυγε, μαζί με τον Κάδμο και τη Χαρμόνια.
Ο θρόνος του Πενθέα, στη συνέχεια, πέρασε στον Πολύδωρο, τον θείο του και γιο του Κάδμου.
Ωστόσο, η οικογενειακή γραμμή του Πενθέα ενδεχομένως συνεχίστηκε, διότι λέγεται ότι ο Πενθέας είχε έναν γιο, τον Μενωέα, από μια ανώνυμη γυναίκα. Ο Μενωέας στη συνέχεια απέκτησε τα δικά του παιδιά, Κρέοντας και την Ιοκάστη.